Chánh niệm – Sati 2016
Nhà xe hẹn 8 giờ, 7 giờ đã có mặt. Một mình trên chiếc xe 45 chỗ, bất giác tự mỉm cười với khoảng không trước mặt: chuyện lạ!
Đã trải qua ba khoá thiền 10 ngày, đã biết lối về Hồng Trung Sơn , đã quen cảnh vật bên đường, đã thấm những cơn mưa rừng bất chợt ầm ầm, đã thích vạt hoa đậu phụng vàng chào đón, đã say hương sen hồng ngào ngạt, đã thuộc âm vực vang vọng, trầm hùng mà ông tắc kè không quên nhắc khéo người hành thiền trở về thực tại…., đã quá thân thương giọng nói chứa đựng sự quả quyết nhưng lại chan chứa tâm từ của Sư Cô, nhưng duy nhất vẫn chưa kết thân được với từ: “Chánh niệm”, dù đã nghe, lắng nghe, phát âm chuẩn hàng nghìn lần.
Vào khoá sati, 3 ngày đầu quan sát hơi thở: chú tâm vào một điểm duy nhất dưới mũi trên môi. Chỉ trong tích tắc, tâm đã vọng tưởng chạy theo những công việc ở nhà…., phải loay hoay một lúc để trở về với hơi thở, vừa được một satna lại đã thấy một khuôn mặt quen quen hiện diện trong bộ nhớ… cứ thế hơi thở của chính mình cứ tự vào – ra, ngắn dài theo cơ chế tự nhiên vốn có, còn tâm thì lang thang theo đó – đây, theo những gì đã qua trong quá khứ, miệt mài tạo tác những hình ảnh tương lai, mà quên hẳn việc hiện tại đang quan sát hơi thở.
” Tắc kè, kè, kè …”, giọng ông tắc kè chợt cắt đứt quá khứ, cắt đứt tương lai, hiện tại là đây- ‘chú tâm vào hơi thở.’ Chợt nhận ra một điều kể từ lúc cha mẹ cho hình hài, cho sự sống, đến giờ da đã nhăn, mắt đã nheo nheo theo từng con chữ mới thấm hơi thở là sự kết nối duy nhất giữ cơ thể này sống, tươi vui, khoẻ mạnh…, nhận ra sự kết nối quan trọng với môi trường, với hành tinh mà cơ thể vạn vật đang hoà nhịp trong nó, nhận ra hơi thở chỉ là hơi thở chẳng có quá khứ, chẳng có tương lai, chú tâm quan sát hơi thở là chú tâm vào hiện tại, chú tâm vào sự sống của chính mình. Một sự chuyển dịch khảng khái của tâm, việc chú tâm vào hơi thở đã dần quen thuộc hơn.
Chiều cùng ngày chuyển sang phương pháp thiền tuệ. Kinh nghiệm chú tâm vào hơi thở được chuyển sang quán sát thọ trên thân, việc chánh niệm hình như đã chấp nhận kết bạn nên sáng hôm sau để tưởng thưởng cho cơ thể đau nhừ trong những ngày qua là một liều dopping chánh niệm, dù đã qua bài kinh tụng của ngài Goenka, nhưng liều dopping vẫn đang trong hiệu lực, nên quyết định tinh tấn cho hết liều với tâm buông xả và tỉnh giác. Quả là kỳ diệu, kể từ ngày đó tâm thức bắt đầu “quyết tâm” kết thân với chánh niệm, nên những ngày còn lại thật nhẹ nhàng và trôi qua một cách hiệu quả đến lạ kỳ.
Kết thúc khoá thiền, với tâm từ bi rộng mở, từng lời dẫn thiền của Sư Cô đưa tâm trở lại với những gương mặt của quá khứ: yêu thương và ghét bỏ, giận hờn… tất cả đều hiện lên nhẹ nhàng với một tâm từ nhen nhóm trong tim, với cái hiểu rộng hơn về hiện tại, về môi trường, về cuộc sống, về chính mình, thấu rõ hơn về những nghiệp lực chính mình gây tạo, để nhận ra một điều rất thật: tâm phản ứng, dù là phản ứng thiện hay bất thiện cũng đều tạo thọ nghiệp: thọ khổ, thọ lạc, mà dù thọ lạc đến đâu cũng đều theo quy luật sinh diệt của vũ trụ, tính vô thường của vạn vật, thì lạc ấy cũng diệt và sanh khổ tiếp theo sau vì tâm khao khát tìm kiếm nó.
Một khi Chánh niệm đã hoà hợp với thực tại như thật, trong lòng chợt dâng lên cảm xúc biết ơn sâu sắc Phật, Pháp, Tăng, biết ơn sâu sắc Chư vị Thầy Tổ, chư Đạo sư, Sư Thầy…, biết ơn sâu sắc cha mẹ đã cho hình hài hôm nay để biết giác ngộ phá bỏ vô minh. Con đường diệt khổ còn xa vời vợi nhưng bóng dáng con đường đã hiển hiện và được thiết lập chánh định trong tâm. Cơ hội này Sư Cô đã trao tận tâm để chúng con biết nắm chắc và tinh tấn trên con đường Chánh Pháp. Sadhu! Sadhu! Sadhu!
Sài Gòn, ngày 16/7/2016