CHƠN LÝ SỐ 15: BÀI HỌC CƯ SĨ
I. DÂNG HƯƠNG
Kính lạy Phật, Pháp, Tăng tam bảo
Nhang bông đèn khẩn cáo dâng lên
Cúng Phật-đà nhờ lượng bề trên
Cầu cho đặng vững bền khoái lạc
Nguyện những kẻ cùng con ân tạc
Trước cầu xin an lạc mẹ cha
Sau chúng sanh chẳng hạn trẻ già
Thảy đều đặng thuận hòa khỏe mạnh. (lạy)
II. LỄ PHẬT
Kính lạy Phật, chí tôn chí thánh
Được hoàn toàn đạo chánh suốt thông
Chỉ một mình tầm đạo hết lòng
Đắc chơn lý thầy không chỉ dạy. (lạy)
Kính lạy Phật, bởi Ngài nhập định
Trên bồ đoàn dùng số tức quan
Trừ ma vương binh tướng tiêu tan
Nên Ngài được thành toàn chánh giác. (lạy)
Kính lạy Phật tròn thân khẩu ý
Đức từ bi, tam giới không bì
Kính lạy Phật Như Lai quá khứ
Phật hiện tiền cùng Phật vị lai. (lạy)
Kính lạy Phật từ bi tự tại
Bởi tội tình đều thảy dứt xong
Các kiếp xưa tự tánh viên thông
Lại còn rõ kiếp trong bá tánh. (lạy)
Kính lạy Phật hoàn toàn đức hạnh
Chứng Niết-bàn bậc thánh cao thăng
Có thần thông xét rõ tột căn
Chúng sanh tánh đạo hằng nhơn quả
Lẽ hư không đều thông thấu cả
Có vật nào Ngài chẳng tường tri
Biết chúng sanh ai có duyên thì
Tìm đặng độ thoát ly khổ hải. (lạy)
Kính lạy Phật ân Ngài quảng đại
Thầy trời người với loại súc sanh
Thấy Tứ đế là đạo rộng lành
Đem giáo hóa nhân sanh đặng thấu. (lạy)
Kính lạy Phật đạo mầu đắc quả
Được siêu sanh khỏi cả tam thiên
Khỏi luân hồi dứt mối nhơn duyên
Cùng diệt độ hưởng miền khoái lạc
Đệ tử nguyện một lòng ghi tạc
Cầu qui y chánh giác nào phai
Xin ơn trên lượng cả Như Lai
Tha tội lỗi từ nay hướng thiện. (lạy)
III. LỄ PHÁP
Kính lạy Pháp dạy đàng Bát chánh
Do kinh này chư thánh viên minh
Đắc Phật-đà La-hán nhờ tin
Qui chơn lý nên mình khỏi đọa
Ai muốn được Niết-bàn thì khá
Tu pháp này dứt cả tham sân
Cùng si mê rửa sạch bụi trần
Siêu tam giới được phần giải thoát. (lạy)
Kính lạy Pháp, tạng kinh là trước
Phật Tổ truyền hiệp các lý chơn
Dạy chúng sanh rõ thấu nguồn cơn
Tu theo đó chủ nhơn sẽ hiện
Chư thánh xưa cũng đều y nguyện
Trì kinh này mới được viên minh
Nào phải ai đem đến cho mình
Hễ tự kiến, tánh linh thì đắc
Chư La-hán, Pháp này gồm chặt
Người chơn tu phải chắc nhớ ghi
Thật Pháp này quí báu không bì
Đệ tử nguyện qui y hướng thiện
Cầu lượng pháp ơn trên xin miễn
Thứ lỗi lầm chí nguyện ăn năn
Cúi đầu xin, chịu giữ luật răn
Mong cầu sự an bằng khoái lạc. (lạy)
IV. LỄ TĂNG
Kính lạy cả chư Tăng tinh khiết
Đáng cho người lành biết cúng dâng
Bậc cao Tăng dứt sự vui mừng
Diệt tội lỗi trừ rồi nhơ tánh
Là Tăng đã đắc thành quả thánh
Tăng quá khứ, hiện tại, vị lai (lạy)
Kính lạy Tăng y luật Như Lai
Tu chơn lý không nài lao khổ
Dứt tội lỗi thân mình được độ
Nhập Niết-bàn khỏi khổ trần lao
Cùng chư Tăng chẳng hạng bậc nào
Từ sơ quả lên cao La-hán
Đều đáng kể cho người xưng tán
Kẻ làm lành nên ráng cúng dâng
Tăng ấy là ruộng báu cho trần
Nên gieo giống ân cần chớ muộn
Bố thí chi được như dạ muốn
Quyết một lòng kính chuộng nhớ ghi
Thật Tăng này quí báu không bì
Đệ tử nguyện qui y hướng thiện
Nhờ lượng cả ơn trên xin miễn
Thứ lỗi lầm tình nguyện ăn năn
Cúi đầu xin chịu giữ luật răn
Mong cầu sự an bằng khoái lạc. (lạy)
V. SÁM HỐI (ngày Rằm và 30)
Cúi đầu lạy trước bửu đài
Con xin sám hối từ rày ăn năn
Xưa nay lỗi phạm điều răn
Do thân khẩu ý bị màng vô minh
Gây ra nghiệp dữ cho mình
SÁT SANH HẠI VẬT chẳng tình xót thương
Giết ăn hoặc bán không lường
Vì lòng tham lợi quên đường thiện nhân
Oan oan tương báo cõi trần
Trầm luân biển tối chịu phần khổ lao
Xét ra nhơn vật khác nào
Hại nhơn nhơn hại mắc vào trả vay
Lại thêm TRỘM SẢN CƯỚP TÀI
Công người cực nhọc hằng ngày làm ra
Lòng tham tính bảy lo ba
Mưu kia kế nọ lấy mà nuôi thân
Hoặc nuôi quyến thuộc xa gần
Làm cho người phải lắm lần than van
TÀ DÂM tội trọng muôn ngàn
Liệu toan chước sách làm đàng chẳng ngay
Vợ con người phải lầm tay
Mất trinh thất tiết phải tai tiếng đời
Xấu cha hổ mẹ nhiều lời
Xa lìa chồng vợ rã rời lứa đôi
VỌNG NGÔN giả dối ngoài môi
Chuyện không nói có có rồi nói không
Dụng lời đâm thọc hai lòng
Phân chia quyến thuộc vợ chồng anh em
Mắng nhiếc chửi rủa pha gièm
Xóm làng cô bác chị em không chừa
Nói lời vô ích dây dưa
Phí giờ quí báu hết trưa đến chiều
UỐNG RƯỢU sanh hại rất nhiều
Ham ăn mê ngủ nói liều chẳng kiêng
Say sưa ngã gió đi xiêng
Nằm bờ té bụi như điên khác nào
Loạn tâm cuồng trí mòn hao
Nhiều người vì rượu biết bao hư nhà
GIAN THAM những của người ta
Mong sao đoạt được lòng tà mới ưng
NẾT SÂN nóng giận không chừng
Toan làm hại chúng bâng khuâng trong lòng
SI MÊ tin chạ chẳng phòng
Nghe đâu theo đó không thông chánh tà
Chẳng tin Phật Pháp cao xa
Thậm thâm vi diệu bao la trên đời
Nếu con cố ý phạm lời
Hoặc là vô ý lỗi thời điều răn
Hoặc xúi kẻ khác làm xằng
Hoặc nghe thấy ác lòng hằng vui theo
Phạm nhằm ngũ giới thập điều
Vì chưng thân khẩu ý nhiều lần sai
Lỗi từ kiếp trước lâu dài
Đến kiếp hiện tại miệt mài lắm phen
Hoặc vì tà kiến đã quen
Khinh khi Tam bảo lòng bèn chẳng tin
Cho rằng người chết hết sinh
Phạm vào đoạn kiến tội tình nặng thay
Hoặc phạm thường kiến tội dày
Sống sao đến thác sanh lai như thường
Tội nhiều kể cũng không lường
Vì con ngu dốt không tường phân minh
Dể duôi Tam bảo hại mình
Bởi chưng không thấu vô minh nghiệp tà
Cho nên chơn tánh mới xa
Tối tăm chẳng rõ sai ngoa thuở đầu
Hóa nên khờ dại đã lâu
Để cho hoàn cảnh mặc dầu kéo xoay
Khác nào bèo bị gió lay
Linh đinh giữa biển lạc loài bờ sông
Xét con tội nặng chập chồng
Kiếp xưa cho đến hiện trong kiếp này
Con xin sám hối từ đây
Nguyện cầu Tam bảo đức dày độ cho
Tội xưa chẳng hạn nhỏ to
Con nguyền dứt cả chẳng cho thêm vào
Tâm lành dốc chí nâng cao
Cải tà qui chánh chú vào Phật ngôn
Cho con khỏi chốn mê hồn
Đến nơi cõi Phật, Thế Tôn gần kề
Thoát vòng khổ não tối mê
Hưởng miền cực lạc mọi bề thảnh thơi
Từ nay dứt bỏ việc đời
Căn lành gieo giống chẳng rời công phu
Mặc ai danh lợi bôn xu
Con nguyền giữ hạnh người tu thoát trần
Trước là độ lấy bổn thân
Sau giúp quyến thuộc được phần tiêu diêu
Sám hối tội lỗi đủ điều
Duyên lành đều cũng ít nhiều kết xây
Con xin hồi hướng quả này
Thấu đến quyến thuộc nơi đây cho tường
Cùng là thân thích tha phương
Hoặc đã quá vãng hoặc thường hiện nay
Chúng sanh ba giới bốn loài
Vô tưởng hữu tưởng chẳng nài đâu đâu
Nghe lời thành thật thỉnh cầu
Xin mau tựu hội lãnh thâu quả này
Bằng ai xa cách chưa hay
Cầu xin thiên chúng mách ngay với cùng
Thảy đều thọ lãnh hưởng chung
Dứt rồi tội lỗi thoát vòng nạn tai
Nguyện nhiều Tăng chúng đức tài
Đạt thành Thánh quả hoằng khai đạo lành
Nguyện cho Phật pháp thạnh hành
Vạn muôn năm chẵn phước lành thế gian! (lạy)
VI. QUI GIỚI
Kính lạy Phật
Kính lạy Pháp
Kính lạy Tăng
Đệ tử nguyện qui y Tam bảo
Gìn một lòng sám hối ăn năn
Giữ ngũ giới luật răn nghiêm nhặt
Một không giết những loài sanh vật
Hai không tham trộm cắp của ai
Ba không dâm tinh khiết nào phai
Bốn không dối sai ngoa kẻ khác
Năm không uống rượu say gian ác
Lại nguyện thêm giảm các tham sân
Cùng si mê quyết dạ giải lần
Tu thêm hạnh ân cần bố thí
Phép thập thiện con xin gắng chí
Nguyện tu thân khẩu ý cho an
Quyết một lòng gắng giữ vẹn toàn
Mong cầu sự bình an hỷ lạc
Nương Tam bảo theo đàng chánh giác
Cầu ơn trên nước phép rưới ban
Khiến đều cho tất cả thế gian
Mọi người đặng theo đàng thiện nghiệp
Nhờ lượng cả ơn trên độ tiếp
Đệ tử nguyền trọn kiếp quy y
Ngưỡng bề trên xuống đức từ bi
Thường chứng chiếu lòng thành đệ tử. (lạy)
VII. TỊNH TÂM (đọc thầm)
Giữ thân trong sạch hạnh phúc biết bao
Giữ miệng trong sạch hạnh phúc biết bao
Giữ ý trong sạch hạnh phúc biết bao
Thân cùng khẩu ý trọn lành
Xa lìa tội lỗi gần cành hoa sen
Ai mà thân khẩu ý rèn
Giữ theo thiện nghiệp thân bèn đặng an
Ba nghiệp hằng đặng rảnh rang
Thác rồi nhập Thánh là đàng xưa nay
Bị mắng chửi lòng chẳng phai
Với người tham lẫn giận gây chẳng sờn
Giữ mình thanh tịnh là hơn
Dầu ai gây dữ oán hờn mặc ai.
Kính lạy Ta-bà thế giới Thích-ca Mâu-ni Phật. (lạy)
VIII. TẨY TÂM (trước khi cúng dường)
Bạch chư Đại đức: Sợ vì con đã dể duôi không đem lòng thành kính, do thân khẩu ý của con bất tịnh mà phạm đến Phật Pháp Tăng.
Bạch chư Đại đức: Cầu xin chư Đại đức xá tội lỗi ấy cho con, bởi các tội lỗi ấy là quấy thật, đặng cho con an tâm làm những việc lành từ nay về sau. (lạy)
IX. XIN CÚNG DƯỜNG (Sớt bát)
Bạch chư Đại đức:
Chúng con xin dâng các vật lễ này, gọi là lễ cúng dường vật thực (y, bát, cốc, thuốc uống).
Những món ăn: cơm, bánh trái được hạp theo lẽ đạo, có cũng được hợp theo luật đạo để dâng cúng đến Phật Pháp Tăng.
Xin Tam bảo chứng minh!
Ngưỡng cầu cho các bậc ân nhân, nhứt là cha mẹ chúng con, tất cả chúng sanh và chúng con đều được sự tiến hóa, lợi ích và bình an lâu dài.
X. HỒI HƯỚNG (Sau khi để bát rồi)
1. Xin cho phước thí mà chúng con đã trong sạch làm đây, hãy là món duyên lành để dứt khỏi những điều ô nhiễm ngủ ngầm trong tâm trong ngày vị lai. (lạy)
2. Xin cho phước thí mà chúng con đã trong sạch làm đây, hãy là món duyên lành để tránh khỏi những điều phiền não ngủ ngầm trong tâm trong ngày vị lai. (lạy)
3. Xin cho phước thí mà chúng con đã trong sạch làm đây, hãy là món duyên lành để thấy rõ cảnh Niết-bàn trong ngày vị lai. (lạy)
4. Xin cho phước thí mà chúng con đã trong sạch làm đây, hãy là món duyên lành để cho tất cả cõi đời, chúng sanh thành Phật trong ngày vị lai. (lạy)
XI. CẦU NGUYỆN CHUNG (đọc thầm trước khi lui ra)
Ngưỡng cầu các đấng chư thiên
Trong vòng tịnh xá ngự yên hằng ngày
Ngự nơi đền tháp xưa nay
Ngự nơi biệt thất, nơi cây bồ đề
Chúng tôi xin hội họp về
Đặng dùng phước thí tiện bề cúng dâng
Cầu xin hộ độ chư Tăng
Cửa thiền ẩn náu, phước hằng hà sa
Tỳ-khưu chẳng luận trẻ già
Cao hạ, trung thấp, hoặc là mới tu
Thiện nam tín nữ công phu
Đều là tín chủ cũng phù trợ nhân
Những người trong khắp thôn lân
Kiều cư châu quận được phần an khương
Chúng sanh bốn loại không thường
Noãn thai thấp hóa khi nương pháp lành
Giải thoát pháp báu nên hành
Đặng mà dứt khổ, chuyển quanh đọa đày
Cầu xin hưng thịnh lâu dài
Pháp thiện trí thức các ngài mở mang
Bậc tu xin được bình an
Cầu cho Tăng chúng các hàng hòa nhau
Lại thêm phẩm hạnh thanh cao
Đắc quả lợi ích kíp mau kịp thì
Cầu xin Pháp bảo hộ trì
Cho người tu đã quy y Phật rồi
Xin cho cả thảy chúng con
Tiến hóa trong pháp, Phật noi giáo truyền. (lạy)
XII. PHÉP CÚNG DƯỜNG CỦA THIỆN TÍN
Mỗi khi gặp các nhà sư nơi đâu, người thiện tín liền để đồ vật qua một bên, bước đến xá 3 xá. Nếu như đang ngồi tại chùa hay gốc cây thì thiện tín quì xin thọ qui giới và đọc bài tẩy tâm, rồi sẽ xin cúng dường. Nếu nhiều vị sư và nhiều thiện tín có nhiều món ăn thì các sư ngồi có hàng, đưa bát ra trước mặt, thiện tín đi sớt vào bát từ món giáp vòng, từ người này tới người kia cho đủ bát, mỗi món chút ít cho đủ phép. Khi xong rồi, ngồi lại một bên đọc kinh Hồi hướng. Sau đó nhà sư giảng giải ít lời, kế thiện tín đọc thầm bài cầu nguyện chung trước khi lui ra. Thiện tín khi dâng đồ chi phải đưa tới tay vị sư, rồi để xuống sắp ngay chỗ, tuy không đưa lấy trao tay nhưng phải có sự chứng minh. Món ăn, đồ vật, bánh trái nguyên phải xé ra một chút hoặc mở ra một phía. Khi cúng dường phải có nước uống, nước rửa tay. Nếu muốn ngồi nghe kinh pháp phải ngồi cách xa hai chỗ ngồi, nghĩa là trên một thước tây.