Tối ngày 05/9/2021 (nhằm ngày 29/7/Tân Sửu), Ni sư Hằng Liên – Giảng sư Ni giới Hệ phái Khất sĩ, trụ trì thiền viện Pháp Sơn – Nam Cát Tiên; có buổi chia sẻ trực tuyến với đề tài “Thiền và hơi thở tự nhiên”.

Tọa Thiền

Bắt đầu buổi pháp thoại, Ni Sư đã hướng dẫn thính chúng cùng an trú tâm vào hơi thở tự nhiên để trải nghiệm sự tĩnh lặng. Quan sát ‘từng hơi thở vào, từng hơi thở ra’, với 15 phút lắng dịu nội tâm như vậy sẽ giúp chúng ta làm quen với ngôn ngữ thực hành thiền.

Thiền và hơi thở tự nhiên

Sự thật, thiền không phải là phương pháp bí truyền của riêng Phật giáo. Đặc biệt, hiện nay với phương tiện công nghệ 4.0 thiền được giảng dạy mở rộng và ứng dụng trong nhiều lãnh vực đời sống. Hầu hết các pháp thiền phổ thông, dù xuất phát từ Tôn giáo hay không tôn giáo đều lấy đối tượng hơi thở làm nền tảng. Riêng thiền Phật giáo được thực tập vững chắc trên lộ trình giới-định-tuệ, mới có thể hướng đến sự giải thoát khổ đau đích thực.

Ni Sư giải thích lời dạy tọa thiền của Cố Ni trưởng, (đệ nhất Ni Trưởng – trưởng NGHPKS): Thiền tọa tướng an lành, thể chư Phật độ sanh, Con phát tâm diệt tận, gốc bổn ngã vô minh. Bài kệ khuyến khích người học thiền từng bước cải thiện thân tâm an lành, đoạn trừ dần nguồn gốc tự ngã vô minh theo lời Phật dạy.

Tuy nhiên, tu tập thiền là quá trình kinh nghiệm chuyển biến thân tâm vô cùng phức tạp. Tùy vào duyên nghiệp cá nhân, việc tu thiền của mỗi người sẽ trải dài theo thời gian khác nhau để hoàn thiện. Nội dung pháp thoại chỉ giới thiệu vài nét về tầm quan trọng của việc giữ giới nghiêm túc khi thực hành thiền. Nếu không có nền tảng đạo đức trong tu tập thiền rất dễ phát sanh ngã mạn và bất chấp nhân quả. Vì thế, hành thiền theo đúng phương pháp của Đức Phật phải có giới thanh tịnh để đạt được chánh định, nghĩa là thiết lập sự chú tâm tỉnh giác với trí tuệ như thật, có khả năng chuyển hoá nội tâm.

Như đã biết, sự thật là yếu tố then chốt giúp người tu thiền không bị lệch lạc về tâm thức. Do đó, thiền giả không nên quá chủ quan về tri thức uyên bác học Phật pháp mà bỏ quên sự hành trì miên mật. Ngược lại, thực hành quá mức mà không thông hiểu pháp học cũng sẽ trở nên chướng ngại. Trong mùa đại dịch, điều kiện giản cách xã hội giúp chúng ta có nhiều thời gian quay về chính mình, nhưng cố chấp hành thiền không kinh nghiệm sẽ rất nguy hiểm. Ni sư khuyến khích người mới học chỉ nên ngồi khoảng 20 phút mỗi thời thiền với hơi thở tự nhiên. “Hơi thở là dòng chảy của sự tồn tại, là cầu nối của thân với tâm qua sự sống và cái chết. Quan sát hơi thở thuần túy tự nhiên theo lời dạy của Đức Phật sẽ cân bằng thân tâm.”  Tuy nhiên, vì căn tánh chúng sanh khó nhiếp tâm và dễ loạn động; chư Tổ – Phật giáo đã dùng nhiều cách khác nhau giúp người mới học thiền nhiếp niệm nhanh hơn bằng phương tiện số đếm hay các đối tượng kết hợp cùng hơi thở. Nhưng điểm cuối định tâm phải trở về với hơi thở tự nhiên mới có thể khám phá và cải thiện bản thân. Do thời gian giới hạn, Ni sư sẽ tiếp tục bàn luận về thiền và hơi thở tự nhiên vào buổi học kế tiếp.

Sau phần giải thích khái quát về thiền, Ni Sư khích lệ hành giả phát nguyện hành trì giới và thực hành thiện pháp, làm nền tảng vững chắc cho tiến trình an trú – định tâm. Buổi pháp thoại khép lại với lời chúc nguyện an lành và niềm phấn khởi của đại chúng.

Dưới đây là một số hình ảnh trong buổi thuyết giảng:

Ni chúng tại Thiền viện Pháp Sơn:

Thính chúng nghe giảng trực tuyến: